Święty Józef – mąż Maryi, opiekun i wychowawca Jezusa, jest jednym z najważniejszych świętych Kościoła. Wywodził się z rodu króla Dawida, mieszkał w galilejskim mieście Nazaret. Był cieślą i stolarzem. Ewangelie przedstawiają go jako człowieka sprawiedliwego, pobożnego, dobrego, pracowitego, rozsądnego, skromnego i pokornego, a jednocześnie sprawnego w działaniu. Postać św. Józefa budziła zainteresowanie teologów i komentatorów Pisma Świętego. Pełne czci wzmianki o nim pojawiają się m.in. u św. Hieronima i Augustyna. Naukę o cnotach Opiekuna Zbawiciela rozwijali św. Bernard z Clairvaux, Tomasz z Akwinu, Albert Wielki, Brygida Szwedzka. Za niezwykle ważną dla duchowości chrześcijańskiej uznawała go św. Teresa z Avila. Kult Świętego w liturgii potwierdzają rękopisy z IX w. odnoszące się do benedyktyńskiego klasztoru na wyspie Reichenau. Od wieku X martyrologia regularnie wymieniają imię św. Józefa pod datą 19 marca. Początki kultu Świętego w Polsce przypadają na średniowiecze, a jego rozkwit datuje się od XVII w. i związany jest z powstaniem sanktuarium w Kaliszu.

Święty Józef zajmuje ważne miejsce w polskiej religijności i tradycji ludowej. Jego wizerunki chętnie zawieszano w domach, popularne były przedstawiające go obrazki dewocyjne i modlitwy za wstawiennictwem patrona. W dniu św. Józefa bacznie obserwowano pogodę, gdyż uważano, że zapowiada ona przyszłe urodzaje. 19 marca wyznaczał także początek ważnych prac w polu – orki, siewu koniczyny i grochu. W przeddzień święta Opiekuna Jezusa naprawiano bocianie gniazda w przekonaniu, że ptaki powracające z dalekich krajów przyniosą długo oczekiwaną wiosnę, szczęście, dostatek i pokój w rodzinach.

Józef – imię męskie pochodzenia hebrajskiego oznacza „niech Bóg przyda, pomnoży, zwiększy”.
Ikonografia: święty przedstawiany jest z Dziecięciem Jezus na ręku, lilią, narzędziami ciesielskimi, bukłakiem na wodę, laską wędrowca, kwitnącą różdżką Jessego, miską z kaszą, lampą, winoroślą oraz w scenach z życia Świętej Rodziny.
Patronat: Kościół powszechny, liczne zakony (m.in. karmelici bosi, bazylianie, benedyktynki, salezjanie, józefitki, wizytki, felicjanki), rodziny, ojcowie, kobiety w ciąży, sieroty, robotnicy, rzemieślnicy, cieśle, drwale, stolarze, uciekinierzy, Ameryka Północna i Południowa, Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Hiszpania, Kanada, Korea, Meksyk, Peru, Portugalia, Wietnam, Kraków, Kalisz.
Święty jest uważany za patrona dobrej śmierci, gdyż według tradycji zmarł w spokoju i bez cierpienia.
Warto pamiętać, że od 1955 roku 1 maja jest świętem Józefa Rzemieślnika – patrona wszystkich pracowników.
Ludowe wyobrażenie św. Józefa z Dzieciątkiem i innymi świętymi w bazie danych zob. S/155/B/6/MT; MOR-E/299; 7826 MEK

Justyna Masłowiec