Święty Jan Nepomucen, 21 maja

Święty Jan Nepomucen (ok. 1350-1393), prezbiter, męczennik, pochodził z Pomuk koło Pragi. Wikariusz generalny w diecezji praskiej. Zginął jako ofiara sporu między królem Wacławem IV, a biskupem. Według tradycji, po odmowie ujawnienia tajemnicy spowiedzi żony władcy - królowej Zofii, skazany na tortury, a następnie zrzucony z mostu i utopiony w Wełtawie. Patron jezuitów, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy. Broni ludzi tonących i w czasie powodzi, chroni mosty i groble, pola i zasiewy przed ulewami, ale również przed suszą. Jego atrybutami są: krzyż w ręce, palma męczeństwa, most, z którego został zrzucony, woda, wieniec z pięciu gwiazd, który miał zabłysnąć nad miejscem jego kaźni, symbol pięciu cnót męczeńskich, klucz, zamknięta kłódka, zapieczętowany list, palec na ustach - symbolizujące dotrzymaną tajemnicę powiedzi, książka – atrybut odnoszący się do mądrości Bożej.

ŚWIĘTY
PATRONAT
Wystawa

Czy dziś wiemy jakie znaczenia kryją się za drabiną, kogutem, kielichem?
Kto jest patronem lekarzy, introligatorów, rybaków? Do kogo modlono się o dobrego małżonka, o znalezienie zguby, o dobrą śmierć?

Atrybuty w sztuce chrześcijańskiej to przedmioty towarzyszące świętym patronom. Są znakami, które nawiązują do wydarzeń z życia tych bohaterów. Podpowiadają, co o dokonaniach świętych i błogosławionych przekazują legendy i historia. Przed wiekami, gdy dzieła sztuki religijnej oglądali niepiśmienni, atrybuty pozwalały szybko rozpoznać, komu poświęcono ołtarz, rzeźbę czy ilustrację w książce.

Warto zwrócić uwagę na drzeworyty ludowe. Napisy na nich, mówiące kto prezentuje się z palmą męczeństwa czy mieczem mogły być zniekształcone, odwzorowane z błędami ręką analfabety, mogło ich nie być wcale. Ważniejsze były atrybuty. Koło, ruszt, wieża, księga - każdy z tych przedmiotów stawał się symboliczną wizytówką postaci z Ewangelii i żywotów świętych.

Zapraszamy na e-wystawę w Wirtualnym Muzeum Drzeworytów Ludowych. Świętych patronów i ich atrybuty zobaczymy na unikalnych grafikach. Dla jednych "bohomazy", dla innych bezcenne zabytki, zachowane w niewielu kolekcjach. Wstęp wolny, muzeum czynne całą dobę :)

Drzeworyty

św. Ambroży
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw.46282 MEK
Biblioteka im. WasylaStefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3104

św. Antoni Padewski
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 46290 MEK
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82158 MNW
Fundacja XX. Czartoryskich: nr inw. XV-R.3750
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11023 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3102, ECT.3123, ECT.3124

św. Apolonia
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11061 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3115

św. Barbara
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 35875 MEK
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. Gr.Pol.12932 MNW
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11061 BJ
Muzeum Historyczne w Sanoku: nr inw. MHS/S/1589
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5913

św. Benedykt
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 36658 MEK
Fundacja XX. Czartoryskich: nr inw. MNK XV-R.3749

św. Florian
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3100, ECT. 3111, ECT.3112

św. Franciszek
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5917
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1923
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 7788 MEK, 10861 MEK

św. Helena
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie: nr inw. Gr 3641/24
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/17/MT
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5820

św. Izydor
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. E/5000/MT
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3130

św. Jan Nepomucen
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 60012 MEK
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69731
Muzeum Okręgowe w Toruniu: nr inw. MT/Gr/2423
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/2/MT

św. Jerzy
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 8081 MNW
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 60015 MEK
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69733
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5828

św. Józef
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/B/6/MT, S/155/24/MT
Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju: nr inw. MOR-E/299
Muzeum Diecezjalne w Płocku: nr inw. MDPŁ/189
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3116, ECT.3126



św. Katarzyna

Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/10/MT
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1256
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11020 BJ

św. Kazimierz
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82156 MNW
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5822

św. Krzysztof
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11016 BJ
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1924
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/17/MT

św. Michał
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 21886 MEK
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69727
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. E/551/MT, S/155/14/MT

św. Mikołaj
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11014 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3097, ECT.3120, ECT.3125
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 40700 MEK
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5918, MMP/E/5834, MMP/E/5835
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82159 MNW

św. Onufry

Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.10994 BJ
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1254

św. Piotr i św. Paweł
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3129
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw.72516 MEK, 72517 MEK
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82164 MNW

św. Sebastian
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11016 BJ
Fundacja XX. Czartoryskich: nr inw. MNK XV R.3749

św. Stanisław
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3110
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw.7815 MEK

św. Tekla
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3127

św. Walenty
Muzeum Historyczne w Sanoku: nr inw. MHS/S/1882
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11016 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3109

św. Wawrzyniec
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3095
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82163 MNW

św. Weronika
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11063 BJ, I.20466 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69740

św. Wojciech
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3096, ECT.3140



Autorzy

Pomysł i realizacja:
Justyna Masłowiec

Współpraca:
Grzegorz Graff

Grażyna Mosio
Beata Skoczeń-Marchewka



Opracowanie graficzne:

dr Piotr Michura (ASP Kraków)



Realizacja:

VIRTUAL ARTS Polska Portale Internetowe Sp. z o. o. 



Fotografia
:
Krystyna Dąbrowska
Krzysztof Deczyński
Tadeusz Duda
Jurij Merduch
Bogdan Mrówka
Grzegorz Piaskowski
Przemysław Stanek
Dariusz Szuwalski
Marcin Wąsik

Produkcja:

Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, 2013